.png)
Ons datagebruik groeit, vooral door de toename van Generative AI and high performance computing (HPC) workloads. Dat betekent dat er meer en grotere datacenters nodig zijn, maar het aanbod blijft achter, want hoe graag de hyperscalers ook willen bijbouwen, het begint inmiddels te piepen en te kraken. Voor al die datacenters zijn namelijk ruimte, energie en water nodig. En dat zijn schaarse goederen. Nog even los van de CO2-uitstoot, want ook die impact moeten we niet over het hoofd zien.
Het moet dus anders. Want de vraag blijft alleen maar groeien. Gelukkig zijn er alternatieven. Bijvoorbeeld datacenters in bestaande gebouwen, waar de restwarmte direct gebruikt kan worden.
Nu al een tekort
Laten we eerst eens kijken naar de feiten. Waar staan we nu? Hoe hoog is de vraag, hoe groot is het aanbod en kunnen we dat op korte termijn met elkaar in overeenstemming brengen?
Een van de grootste obstakels is energie. In 2018 verbruikten datacenters in Europa 76.8TWh (cijfers Europese commissie). Dat was 2,7% van de totale vraag naar energie. In 2030 is dat naar verwachting 8.5TWh, een stijging van 28%, en 3.21% van de totale energievraag als de ontwikkelingen in deze snelheid doorgaan.
Dit soort cijfers zijn abstract. Als we het reduceren tot één datacenter en vergelijken met een stad, dan spreekt het meer. Dat heeft de NOS gedaan in dit filmpje over het Meta datacenter dat ooit gepland stond voor Zeewolde: https://nos.nl/video/2409768-zoveel-stroom-verbruikt-het-megadatacenter-van-meta-straks
Goed, de vraag naar energie is dus hoog, maar wat betekent dat? Is dat een kwestie van gewoon meer energiebronnen bijbouwen? Onderzoek van CBRE laat zien dat er in 2023 al 561 MW meer energie geleverd werd aan datacenters in de 14 belangrijkste markten binnen Europa dan het jaar daarvoor. De behoefte was echter 601 megawatt (MW). De vraag stijgt dus sneller dan netbeheerders kunnen bijbouwen.
Andere blokkades die het tekort aan datacenters vergroten
Het tekort aan energie is niet de enige reden waarom het aanbod van datacenters minder hard groeit dan de vraag. Datacenters kampen met andere uitdagingen:
• Netbelasting
Doordat er nu niet genoeg energie is, is het net steeds vaker overbelast. Hoe sneller de vraag stijgt, hoe hoger de congestie wordt. Ook datacenters hebben daar last van. Hun klanten verwachten echter wel dat de dienstverlening 24/7 is.
• Datacenter stops (Amsterdam)
Vanwege de netbelasting en de benodigde hoeveelheid water scherpen gemeenten het vestigingsbeleid voor datacenters aan. De gemeente Amsterdam heeft al een nee, tenzij beleid. Dat wil zeggen dat er geen nieuwe datacenters in de stad komen, tenzij ze een direct Amsterdams belang hebben én ze aan nieuwe duurzaamheidseisen voldoen.
• Beperking op bouw hyperscalers
Na het drama van Zeewolde, heeft de regering op landelijk niveau besloten dat er nog maar op 2 plekken in Nederland hyperscale-datacenters gebouwd mogen worden. Gemeenten mogen dus in hun bestemmings- of omgevingsplan geen datacenters van meer dan 10 hectare in omvang en met een elektriciteitsvraag van meer dan 70 megawatt, opnemen. Minister De Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening geeft als reden dat "Nederland te klein is en de schaarste te groot om slordig om te gaan met onze ruimte of met onze energie".
• Bouwen duurt lang
Zelfs als bouwen toegestaan is, voor de kleinere datacenters, dan gaat dat niet snel genoeg voor de snelheid waarin de vraag toeneemt. De ontwikkelingen op het gebied van HPC en AI vereisen al per direct meer servers en rekencapaciteit.
Hoe dan wel?
Niks doen is geen optie. En ook niet goed voor onze concurrentiepositie. Nederland is namelijk een belangrijk dataknooppunt in de wereld, met een solide digitale economie. En dat willen we graag zo houden.
De meeste hyperscalers werken al hard aan het reduceren van hun voetprint, door meer hernieuwbare energie te gebruiken, het energieverbruik terug te dringen, en de restwarmte van het water waarmee de servers worden gekoeld, opnieuw te gebruiken.
Het probleem is dat die datacenters een groot oppervlakte bestrijken en vaak (te) ver weg liggen van andere bedrijven of gebouwen waar de restwarmte hergebruikt kan worden. Door het transport over lange afstand gaat al veel warmte verloren en dat maakt het minder effectief.
Leafcloud komt daarom met een uniek concept: datacenters in bestaande gebouwen, waar de restwarmte direct gebruikt kan worden om het tapwater voor bewoners op te warmen. Deze Leafsites, zoals wij ze noemen, zijn hotels, verplegingstehuizen, studentenhuizen, appartementcomplexen, met een gezamenlijke warmtevoorziening. Zo kunnen we 85% van de restwarmte direct hergebruiken. Dat voorkomt dat wij extra energie gebruiken om de servers te koelen en de bewoners gebruiken minder fossiele brandstoffen voor het verwarmen van water.
De revolutie in datacenterland
Wij geloven in deze revolutie. Want behalve dat we geen nieuwbouw nodig hebben voor onze datacenters (CO2-winst!), gebruiken we onze (groene!) energie twee keer: voor de servers en voor het opwarmen van het water. Het heeft dus veel voordelen om servers te plaatsen in bestaande gebouwen.
Als we digitaal koploper willen blijven, maar ook zuinig willen zijn op onze schaarse middelen en de natuur, dan is dit dé manier om de toenemende vraag naar datacenters op te vangen. Er zijn genoeg gebouwen met centrale warmtevoorzieningruimtes waarin servers geplaatst kunnen worden.
We hoeven de IT-ontwikkelingen dus niet af te remmen ten behoeve van het milieu, als we het maar slim aanpakken.
Sluit je aan!
Een revolutie heeft een kritische massa nodig om te slagen. Daarom nodigen we je van harte uit om aan te sluiten. Zo gebruikt het Brunel Solar Team onze servers voor de berekeningen van hun zonneauto Nuna 12. Kortom, wij bieden de techniek die je gewend bent, maar dan op een duurzame manier.
Dus, neem datacenters in bestaande gebouwen, waar de restwarmte direct gebruikt kan worden! Samen lossen we het tekort aan datacenters op een milieuvriendelijke manier op, zonder Nederland vol te bouwen.
