.png)
Milieudefensie laat al jaren zien hoe milieubewust handelen praktisch kan en is de laatste tijd veel in het nieuws vanwege de klimaatzaken tegen Shell. Nu leggen ze de focus op de ‘eerlijke transitie.’ Middels een grote ‘verandermacht’ van vrijwilligers door het hele land proberen ze de overgang naar duurzame energie en open informatie te realiseren. Enabl.ist, een social corporate op het vlak van opensource en duurzame IT, weet als geen ander hoe je als maatschappelijk bewust bedrijf kunt opereren en levert ‘community driven’ opensource software aan o.a. NGOs, goede doelen, gemeentes en politieke partijen.
Beide kozen recent voor de groene Cloud en zetten servers over naar Leafcloud. Thatcher Peskens, co-fouder van Leafcloud, sprak met Machiel van Veen, systeembeheerder van Milieudefensie en met Leo Hart, co-founder van Enabl.ist, over het kiezen voor ethische verantwoorde IT-services, overstappen op Leafcloud en waar je op moet letten bij het kiezen van een Cloud provider.
"Als je niet kiest voor groen en eerlijk werk je direct mee aan je eigen ondergang. Als je nu kiest voor groen en eerlijk dan werk je aan je toekomst. Dat is het verschil."
Machiel van Veen
Als IT-team van Milieudefensie zijn jullie verantwoordelijk voor de laptops en de hardware waar de mensen op werken, maar ook de digitale automatisering, email etc.?
Machiel: “Ja, Milieudefensie telt ongeveer 100 medewerkers, ik maak als systeembeheerder deel uit van een klein team binnen de afdeling ondersteuning. Wij zijn verantwoordelijk voor alles wat er gebruikt wordt en nodig is om te kunnen werken. Dus de laptops, desktops, maar ook allerlei servers, databases, websites, de email. Vanuit de campagnes zijn we uiteraard heel erg met het milieu bezig, maar ook vanuit de ondersteunende diensten. We zijn continu opzoek naar energievoordelen en naar recycling oplossingen, maar ook kleine dingen: zo zijn onlangs de automaten veranderd naar biologische koffie. Met ICT zijn we ook voortdurend aan het kijken naar hoe we een computer aan een medewerker kunnen leveren die niet alleen werkt, maar hoe we daar ook maatschappelijke winst uit kunnen halen. Het is eigenlijk altijd mogelijk om voor een duurzaam alternatief te kiezen.”
Waarom willen jullie naar de Cloud overstappen?
“Wij hosten nu alles intern, dus alle servers staan in het pand. Dat is energie technisch zeer onvoordelig en iets waar we langere tijd naar keken. Voor de veiligheid kozen we er toch voor om die intern te houden. Nu gaan we over enkele jaren waarschijnlijk van locatie verhuizen. We overwogen de servers gewoon in een nieuw pand te plaatsen, maar je weet van tevoren niet precies hoe dat eruit gaat zien. Naar een gewoon datacenter met groene stroom kon ook, of bij een Cloud provider. Dat was eerst uitgesloten, omdat je in bijna alle gevallen te maken hebt met Amerikaanse partijen.”
Leo: “Wij kregen van Milieudefensie de opdracht om een advies te schrijven omtrent thuiswerken in corona tijd en het verhuizen van hun IT on-premise naar de Cloud. Milieudefensie was zelf al aan het kijken naar de mogelijkheden van een Cloud omgeving en wij waren al net met Leafcloud in gesprek, om onze ethische waarden en de milieuaspecten van een echt duurzame IT te bewerkstelligen met Leafcloud.”
Machiel: “Wat ik heel grappig vind is dat ik in het begin uitermate sceptisch was. Leo kwam met Leafcloud en ik had zoiets van ‘Ja, werkt dat wel?’ Maar ik dacht ook: laat ik ze in ieder geval aanhoren, want ik kan met mijn vooroordelen wel van alles vinden. Het leuke was dat na het gesprek met Leafcloud ik gelijk om was, omdat het heel duidelijk was dat het een hele goede oplossing voor het milieu is. Dat jullie idee daarover gewoon klopt.” “Leafcloud is voor zover wij weten de enige die naast groene stroom de warmte van de servers niet de lucht in blaast, maar daadwerkelijk inzet.”
Wat waren de belangrijkste redenen om voor Leafcloud te kiezen en hebben jullie ook andere groene opensource Cloud providers overwogen?
“We zitten nu nog bij een provider die werkt met groene stroom. En eigenlijk is er geen enkele provider die meer doet dan dat. Leafcloud is voor zover wij weten de enige die naast groene stroom de warmte van de servers niet de lucht in blaast, maar daadwerkelijk inzet. Dat is het belangrijkste. Qua veiligheid is het belangrijk dat het een bedrijf is dat we kunnen vertrouwen. Dat we dichtbij de mensen zitten die de spullen draaien. Die zitten niet in Amerika, waardoor de Amerikaanse wetgeving weer zou gelden.Ook is het belangrijk dat de basis opensource is. Als Leafcloud het groene stuk had gehad, maar alles op bijvoorbeeld Windows servers aanbood, was het niks geworden. Het is wel goed te zeggen dat we vanuit milieudefensie vrij uniek zijn in dat we sinds 2006 al bijna alle systemen op opensource draaien.”
Dat is vooruitstrevend, waarom doen jullie dat?
“Dat is puur vanuit onze principes van een eerlijke transitie, die is niet mogelijk zonder openheid. Zelfs in de breedste zin, dus niet alleen voor IT, maar voor alle organisatiemodellen en informatiestromen. Denk aan wat op universiteiten wordt geproduceerd, dat wil je het liefst ook opensource en beschikbaar hebben, niet achter een ‘paywall’ van een grote uitgever die daar heel erg rijk van wordt. Op al die niveaus vinden wij dat open en opensource heel belangrijk, zo zijn we met Enabl.ist in aanraking gekomen, omdat we die principes delen en elkaar daarin versterken.”
Leo: “Ik denk dat de eerlijke transitie ook tot een groeiend besef zal leiden dat de maatschappelijke verdeling zoals die nu is niet klopt. We zijn als samenleving zo afhankelijk gemaakt van een aantal hele grote Tech bedrijven. En die leveren vast hele goede software, buiten kijf, maar de materiële en immateriële verdeling die daarbij gepaard gaat is intens scheef. Vanuit Enabl.ist adviseren wij klanten over duurzame opensource software. En vanuit opensource.tools leveren we deze diensten in samenwerking met Leafcloud. Dus niet alleen opensource, maar ook ‘fair’ als het gaat om belasting betalen. Een van de punten waar wij ook mee zaten was ook: hoe krijg je nu die data, die software, zo goed mogelijk in een jasje dat het ook echt milieuvriendelijk is. Ik denk dat Leafcloud daar een perfecte oplossing op heeft gevonden. Door je servers feitelijk ook warmte te laten genereren. Dat doen ze altijd, maar het inzetten voor het verwarmen van je pand of noem maar op is geweldig. Dat draagt enorm bij aan ons ideaal om in brede zin duurzame software te leveren.”
Wat zijn de servers en services die een nieuw thuis krijgen bij Leafcloud, hoe heb je dat bepaald en hoe heb je dat aangepakt?
“Op een aantal terreinen hebben we ondersteuning kunnen leveren om tot een goed besluit te komen, bijvoorbeeld door te kijken naar wat je makkelijk kunnen verhuizen en wat niet. Het belangrijkste is daarbij de veiligheid Dat kan een complex punt in het model zijn, wanneer je bepaalde dingen per se intern wil houden. Daarnaast is scalability, mooi jargon woordje, voor fondsafhankelijke organisaties erg belangrijk. Je kan je feitelijk nooit met een gerust hart een ‘vendor lock-in' veroorloven.”
Machiel: “We draaien een virtueel cluster met tientallen servers, ik noem onze omgeving daarom altijd verassend complex. Als je hier binnenkomt en je hoort wat de organisatie doet dan denk je ach hoe moeilijk kan het zijn. Zo kwam ik hier eerlijk gezegd ook binnen, maar het kost je zo 2 jaar om ingewerkt te zijn. Zo ingewikkeld kan het zijn. We beginnen met de spullen die al buiten de deur staan over te zetten. Een aantal webservers en ondersteunende servers die we extern hebben draaien. Die migreren we nu naar Leafcloud. Daarbij richten we gelijk het proces in om gemakkelijk servers te kunnen uitrollen op de infrastructuur van Leafcloud en dat is zo goed als klaar. Daarna, als daadwerkelijk iedereen het ermee eens is dat we volledig overstappen op Leafcloud, dan gaan we server voor server langzaamaan overzetten. Dat hangt samen met het afstappen van een fileserver-desktop omgeving, naar een laptop-Cloud omgeving. We zijn tegelijkertijd die transitie aan het maken en dat loopt in elkaar over. We draaien dus een ouderwetse fileserver en de nieuwe hippe Cloud. Dat moet nu allemaal naar de hippe Cloud en dan vooral de groene hippe Cloud.”
Hoe heb je het verplaatsten van de servers aangepakt?
“Je kan het theoretisch 1 op 1 gaan overzetten, maar dat geeft toch allerlei rare client issues, omdat het vanuit een Proxmox omgeving gaat naar Openstack. Dan kom je in Openstack en dat werkt net iets anders, dan loop je tegen allerlei verassingen aan. Bijv. bij het uitbreiden van disks. Standaard heb je geen 'Logical Volume Manager' op de images, dat gaat niet door de onderliggende systemen. Ik was gewend 'on the fly' een grotere disk erbij te halen, maar dat gaat niet op dezelfde manier. Daar hebben we een oplossing voor gevonden zodat het functioneel wel lukt. We hebben de basis image van 20GiB dat je bij Leafcloud koopt genomen en daar hang je een disk aan. Daar zet je een LVM op en die kan je vergroten, dat is het veiligst en makkelijkst. Als je wil kan je de image zelf vergroten, maar dan doe je dat op een manier die technisch niet per se verantwoord is. Dus dat vermijd je het liefst, omdat er toch een risico van dataverlies aan hangt. Dat is met snapshots en rollbacks ook weer optelossen, maar als het niet hoeft...”
Hoe verloopt de samenwerking met Leafcloud?
“De samenwerking gaat nu erg makkelijk, omdat Leafcloud nog een relatief kleine partij is. Het gaat via korte lijntjes in de chat.”
Leo: “Wij merken dat ook, wij zijn nu ook aan het migreren naar Leafcloud en de korte lijnen en direct contact laten ons ook snel schakelen. We zijn in samenwerking met Leafcloud de infrastructuur aan het neerzetten voor Opensource.Tools. We kunnen dan geheel gebruiksvriendelijk met Rancher onze OS-applicatie clusters beheren en uiteraard ter beschikking stellen aan onze (toekomstige) klanten. Daarnaast zijn we nu onze klanten aan het migreren naar de Leaf.Cloud.”
Machiel: “Wat dat betreft is het (nog) niet een 'gewone' klant-leverancier relatie, maar meer een samenwerking. Ook omdat we elkaar versterken met nieuwe ideeën. Wij als klant komen bijvoorbeeld met de vraag naar een service waar jullie nooit aan hebben gedacht, omdat het nooit ter sprake is gekomen. In die zin vinden we dat wel prettig, dat we elkaar versterken. Zo zijn er een paar features die er nog aankomen die wel heel belangrijk zijn zoals: IPV6, 2Factor Authenticatie en Object Storage. Daar staan we nog niet om te springen en daar wordt aan gewerkt, dus dat zijn allemaal geen showstoppers. Eigenlijk is het allemaal vrij saai en dat is goed.”
Ik denk dat wij dat ook heel fijn vinden om features te maken waar ook vraag naar is. Als we horen: 'zou zoiets kunnen?' Dan kunnen wij zeggen: 'Ja, dat kan en we kunnen het nu gaan maken.' Neem reverse DNS, of 2Factor Authenticatie. Dat hebben we op voorhand niet gemaakt, maar wanneer het gevraagd wordt kunnen we daar meteen mee aan de slag. Daarom zijn die korte lijntjes voor ons ook fijn, want dan kunnen we gelijk naar oplossingen zoeken.
Milieudefensie kwam van on-premise, net zoals 85% van bedrijven ook on-premise of collocaties gebruiken. Is Leafcloud voor bedrijven die nu migreren van on-premise naar Cloud ook technisch een goede optie ten opzichte van andere providers?
“Ja, technisch zeker. Ik kan alleen vanuit een Linux omgeving spreken, maar daarvanuit is het heel simpel. Dan heb je veel meer pijn en moeite bij een Amazon of Google, dan bij een Openstack provider. Het is veel simpeler, de kostenstructuur is heel duidelijk. Juist bij bedrijven als Amazon is dat echt een drama, dan moet je eigenlijk een consultant inhuren om dat stuk goed te begrijpen. En je hoeft geen aparte terminologie te leren, je kan als je opensource technologie kent dan is Openstack heel simpel want het is daarop gebouwd. Het vult elkaar aan en er zijn geen rare fratsen. Het zijn allemaal algemene, bekende technologieën en je kan daar met je Docker spullen naartoe, maar ook met je Virtual Machines zoals wij doen. Als je de infrastructuur al klaar hebt staan dan kan je Leafcloud er gewoon in hangen, configureren en het als 1 van de plekken waar jouw dienst draait gebruiken en dan kun je zeggen we schuiven dat stukje voor stukje naar die nieuwe Cloud toe.”
Het is goed om uit te spreken dat wij met Leafdcloud de missie hebben 's werelds grootste echt groene onafhankelijke Cloud provider te worden en blijven. Dus niet uitverkopen aan een Google of iets anders, die dan onze naam gebruikt voor een stukje greenwashing. We sluiten natuurlijk op voorhand geen partnerships of dergelijke uit, maar dat moet niet een 'klinkt als' verhaal zijn. Gelukkig zien we tegenwoordig steeds meer mensen die bezig willen zijn met het milieu en duurzaamheid. Ook komt er meer aandacht voor bedrijven die zichzelf willen vergroenen. Zie je een kans voor een coalitie die laat zien dat er wat betreft open IT en het gebrek aan transparantie rondom CO2 neutraal worden ook wat te verbeteren valt?
Leo: “Ik denk dat er vanuit de bestuurlijke kant meer aandacht komt voor opensource oplossingen. Dat zie je terug in de ontwikkeling rond een nieuw ministerie van digitale zaken. Er zijn ook steeds meer organisaties die hun tooling op opensource bouwen en als ik kijk naar Duitsland en de positie van Nextcloud, dat is ongelooflijk wat voor een vlucht dat heeft genomen binnen de verschillende deelstaten en het onderwijs, dat is bijzonder en heel positief.”
Machiel: “Ja, dat is waar milieudefensie voor staat. Zeker ook rondom transparantie eisen van bedrijven zoals bijvoorbeeld Shell. Die roepen dat ze heel groen bezig zijn en voor 50% groene energie gaan produceren. Dan willen we bij Milieudefensie toch weten hoe ze dat hard maken. Daar komt bij dat de grote spelers vaak niet vriendelijk tegenover opensource staan. Die hebben allemaal een eigen ecosysteem waar ze je in willen vangen. Wij hebben één Windows server, voor het noodzakelijk kwaad zoals ik dat noem. Die gebruiken een paar mensen op onze desktop omgeving. Microsoft heeft ons 1 licentie gegeven, maar wij moesten er tien afnemen. Vervolgens zegt Microsoft: "wij hebben jullie 10.000 euro geschonken." Dus wanner Microsoft heel veel geld aan goede doelen geeft zit dat voor een deel daarin gebouwd. Dat is ook het probleem met zoiets als TechSoup. Voor bijna alle bedrijven die daar aan schenken gaat het puur om white- en greenwashing. Het heeft niks te maken met hoe goed ze voor de planeet of mensenrechten willen opkomen. Het gaat ze puur om dat zij op hun jaarrekening kunnen zeggen ‘wij hebben 10 duizend euro aan Milieudefensie geschonken.’ Dat terwijl wij één servertje hebben, waar drie medewerkers op inloggen en die we het liefst zo snel mogelijk het pand uit willen.”
Voor de bewuste consument zijn wij groener en we kunnen onze diensten tegen een scherpe prijs aanbieden, maar als consument kun je ook elke keer opnieuw voor ons kiezen, we zetten niemand vast. Dat geeft je de kans om met weinig risico in te stappen, want mocht je toch iets anders willen dan kun je ook eenvoudig verplaatsen. Dat maakt het juist makkelijk om voor ons te kiezen. We hebben gesproken over verschillende redenen om voorbij de 'Big Three' te kijken. Welke tips zou je andere bedrijven geven bij het kiezen van een Cloud oplossing?
“Kijk wat werkt voor jouw bedrijf en voor jouw bedrijfstak op de lange termijn. Hoe ziet het er straks uit als je de hosting gebruikt van een partij die niets aan het milieu doet. Voor de samenleving in z'n geheel, maar ook qua wetgeving. Mag dat dan nog wel, of moet je dan in paniek overstappen op een groene provider. Dus naar de lange termijn kijken, naar welke richting de samenleving opgaat en of je daar als bedrijf op dezelfde manier in kan functioneren.”
Is Leafcloud dan een equivalente keuze op de grote partijen?
Leo: “Het is een bewust-betere keuze. We zien dat publieke en maatschappelijke organisaties vaak huiverig zijn om over te stappen naar een ander systeem. Ik heb veel ervaring opgedaan in corporate-IT en als ik zag hoe vaak mensen daar nieuwe systemen en nieuwe programma's moesten leren, dat was daar heel normaal. Dus zo raar zou het ook niet zijn om te zeggen voor je bedrijf, of je organisatie, of je gemeente: kom we stappen over op een duurzame IT en dat gaan we zo doen, met deze instructies. Ik ben sinds 2007 met opensource IT bezig en ik roep al heel lang dat je Opensource toepassingen veel beter op de visie, waarden en processen van je organisatie kan laten aansluiten, omdat het Open is, niet Closed. Dus als je het op de milieuvriendelijkste servers wil zetten, omdat dat beter aansluit op je waarden, dan kan dat nu gewoon. Je zit niet vast aan AWS, Google Cloud of Azure.”
Machiel: "Als je helemaal verstrikt zit in bijvoorbeeld het Amazon ecosysteem, dan zit je daar redelijk in gevangen. Het is geen onoverkomelijke brug, maar je moet bereid zijn de overstap naar Openstack te maken en de investeringen in het Amazon ecosysteem te verlaten, daar kom je moeilijk onder vandaan. Ik kies er bewust voor om bij een organisatie te werken waar niet Amazon gebruikt wordt, want dan moet ik Amazon expert worden en dat wil ik helemaal niet, ik wil juist een brede, open expert zijn. Als je al in Openstack zit, of een vergelijkbare opensource oplossing, is het beter.”
Wat wij fijn vinden aan Openstack, maar ook Kubernetes en APIs van andere services die we gebruiken en aanbieden, zoals Linux distributies en databases, is de keuzevrijheid. Door al die dingen op basis van opensource technologie aan te bieden geven we onze klanten de vrijheid voor Leafcloud te kiezen. Kun je dan stellen dat veel bedrijven de afweging moeten maken om voor de grote partijen kiezen die vandaag betrouwbaar zijn, of juist nu te kiezen voor groen en open, omdat op de lange termijn dat meer toekomstperspectief biedt?
Leo: “Ja, Je kunt de keuze maken om naar Leafcloud overstappen, of in ieder geval weg te gaan bij Big Tech. Dan kun je ook uitdragen dat er alternatieven zijn. Dan zeg je: kijk dit werkt ook, want wij gebruiken het. Het kost misschien ook tijd. Kijk naar Fair-Trade. Dat heeft hele mooie dingen neergezet en is ver gekomen, van de 'geitenwollen sokken' van vroeger, om het zo maar te zeggen. Dat heeft even geduurd, maar nu kun je op veel vlakken daardoor een duurzame keuze maken. Of de eerlijke bankwijzer, ook een succes. Dus misschien hoog tijd voor een eerlijke IT-wijzer.”
Machiel: “Ja daarom is Milieudefensie al zo lang volledig opensource, om als voorbeeld te dienen en te laten zien dat het kan. Dat je als organisatie prima daarop kunt functioneren. En in het geval van Leafcloud geldt dat ook voor groene technologie. Dat kunnen we dan ook uitdragen en dan kunnen we onze leden recht aankijken. Dan laten we zien dat het anders kan, 'we walk the talk’ zoals dat zo mooi heet. Als je niet kiest voor groen en eerlijk werk je direct mee aan je eigen ondergang. Als je nu kiest voor groen en eerlijk dan werk je aan je toekomst. Dat is het verschil. Dat is uiteindelijk waar het op neer komt. En het kan 10, 20 of 100 jaar duren, maar die dag komt vanzelf als je op deze weg doorgaat.”
